ریچارد سوم

ریچارد سوم نمایشنامه ای از ویلیام شکسپیر است. سی وسه نقش اصلی و ده ها نقش فرعی در این نمایشنامه حضور دارند. پنج پرده و بیست و پنج صحنه متفاوت در مکان ها و زمان های مختلف باعث شده تا ریچارد سوم به لحاظ اجرا یکی از دشوارترین آثار نمایشی شکسپیر به شمار آید. «ریچارد سوم» شکسپیر از زمان سلطنت هنری پنجم بر خاک انگلستان و شکست و عزلت فرانسه دشمن دیرین و دیرپای بریتانیا آغاز می شود. اما با قتل هنری پنجم و در حالی که پسرش تنها سه ماهه است، آرامش سرزمین برهم می خورد. امرا و نجیب زادگان محلی علم طغیان به دست می گیرند و از دیگر سو فرانسه نیز به رهبری دخترکی جوان و کاریزماتیک به نام ژاندارک، به مقابله با سربازان اشغالگر انگلیسی دست می زند. تا زمانی که هنری ششم بزرگ شود و تخت و تاج مدعیان فراوان می یابد و دورانی از جنگ های داخلی در انگلستان آغاز می شود که به دوران جنگ های گل شهرت می یابد. در این دوران پدر پسر می کشد، پسر بر ضد پدر می شورد.
برادر به برادر و شوهر به همسر وفا نمی کند و ارزش های انسانی به شدت رنگ می بازد. عاقبت ادوارد (پسر ریچارد امیر یورک، که از مدعیان دیرین و پروپاقرص سلطنت بود) با نام ادوارد چهارم بر اریکه پادشاهی تکیه می زند. اما شورش های داخلی کاملاً سرکوب نشده و آشوب های محلی همچنان ادامه دارد. دوباره هنری ششم به تخت سلطنت چنگ می اندازد. اما دوران حکمرانی اش برای دومین بار دیری نمی پاید. عاقبت ریچارد گلاسستر بر همه فائق می آید و تاج بر سر می نهد. او که با خون ریزی به قدرت رسیده، می خواهد با ریختن خون های بیشتر قدرت را حفظ کند، تا جایی که می گوید «عزم جزم کرده ام تا نشان دهم که آدمی پست و شریر هستم... توطئه ها چیده ام...» و بدین سان خباثت بشری و جدایی ناپذیری قدرت و فساد از یکدیگر به عنوان یکی از دغدغه های بنیادین نویسنده در این نمایشنامه نیز رخ می نماید.
بار دیگر همچون تمامی آثار شکسپیر حسادت ها، اغواگری ها، غرض ورزی ها و مکر و دنائت طبع انسانی مورد نقد و تقبیح قرار می گیرد. برجسته ترین و بارزترین وجه دراماتیک نمایشنامه های شکسپیر، نمایش پست ترین و حقیرترین رفتارهای بشری است. توطئه و دسیسه چینی برای حذف رقبا ظاهراً از رایج ترین کنش های درباریان انگلستان در قرون چهاردهم و پانزدهم میلادی است. تباهکاری ها و شرارت های ریچارد سوم آتش جنگی عظیم را در انگلستان شعله ور می سازد اما سربازان و سرداران سپاه ریچارد دیگر دل با راهبر و ولی نعمت خود ندارند. کار به جایی می رسد که پادشاه ریچارد سوم که اسب خود را نیز در معرکه جنگ از دست داده، در میانه میدان کارزار فریاد برمی آورد: «اسب! اسب! پادشاهی ام در برابر یک اسب!» اما خریداری یافت نمی شود تا اسبش را در ازای سلطنت انگلستان تاخت زند.
با مرگ ریچارد به دست هنری ریچموند، گل سرخ، که نشانه خاندان ریچموند است، به نشانه دربار سلطنتی انگلستان بدل می شود. هنری هفتم بر تخت سلطنت می نشیند و انگلستان را به سوی آرامش و اتحاد راهبری می کند. نمایشنامه ریچارد سوم حکایت این دوران پرتنش و خونین در تاریخ انگلستان است.